Jak czytać symbole z opony?

opony motocyklicznie
Jak dobrać właściwą oponę do swojego motocykla? Musisz wiedzieć, że opona nie tylko „musi zmieścić się na feldze”. Musi jeszcze zmieścić się pod błotnikiem przedniego koła, wytrzymać jazdę z określonymi prędkościami i obciążenie motocyklem i Tobą. O budowie opon radialnych i diagonalnych więcej przeczytasz TU. Poniżej postaram się wytłumaczyć w jaki sposób „czytać z opony” umieszczone na niej symbole.

Każda opona na bocznej ściance ma wytłoczone symbole, w których zakodowane są wszystkie ważne informacje na jej temat. Rozszyfrujemy je zaczynając od tych najważniejszych.

Nazwa opony wytłoczona jest na bocznej ściance największą, czasem ozdobną czcionką. Na tym przykładzie widać oponę firmy Heidenau oraz oponę Trial Wing firmy Bridgestone.
opona motocyklowa 1 opona motocyklowa 2

Druga interesująca nas informacja to rozmiar opony oraz jej rodzaj. Na podstawie drugiego co do wielkości oznaczenia jakie znajdziemy na ściance opony możemy określić jakie opony będą pasowały do naszego motocykla. Bez znajomości tych danych nie kupimy samodzielnie nowych opon do naszej maszyny.
opona motocyklowa 3 opona motocyklowa 4
Na przykładzie opony Heidenau i Bridgestone widzimy następujące oznaczenia:

130/80-17 M/C

130 – szerokość opony

80 – procentowy stosunek wysokości opony do jej szerokości

” opona diagonalna. (Gdyby była to opona z opasaniem zamiast „-” byłaby litera B a zapis wyglądałby tak: 130/80 B17M/C)

17 – średnica felgi

M/C – opona wyłącznie do motocykli

Na drugiej oponie mamy oznaczenie:

110/80R19M/C   69H

110 – szerokość opony,

80 – procentowy stosunek wysokości do szerokości

R – opona radialna („-” diagonalna, „B” – diagonalna z opasaniem)

M/C – wyłącznie do motocykli

69H – to indeks nośności i dopuszczalnej prędkości, które to wartości odczytuje się z tabel. W tym przypadku symbol 69 oznacza wg tabeli dopuszczalne obciążenie dla opony 325 kg a litera H maksymalną dopuszczalną prędkość 210 km/h. Poniżej przykładowe najczęściej spotykane indeksy prędkości i nośności.

Indeksy Prędkości

Symbol Prędkość Symbol Prędkość Symbol Prędkość Symbol Prędkość
K 110 P 150 T 190 W 270
L 120 Q 160 U 200 Y 300
M 130 R 170 H 210 VR >210
N 140 S 180 V 240 ZR >240

 

 Indeksy nośności – wybrane symbole

Symbol

Obciążenie w kg

Symbol

Obciążenie w kg

Symbol

Obciążenie w kg

Symbol

Obciążenie w kg

52 200 60 250 68 315 76 400
54 212 62 265 70 335 78 425
56 224 64 280 72 355 80 450
58 236 66 300 74 375 82 462

Czasem producent podaje wartość maksymalnego obciążenia bezpośrednio na wytłoczeniu opony jak w przypadku pokazanym poniżej. Tu widoczne jest także zalecane ciśnienie jakie powinno znajdować się w oponie. Pamiętajmy, że ciśnienie mierzymy na oponie zimnej, przed jazdą.
opona motocyklowa 9

Bardzo ważna z punktu widzenia klienta informacja to wiek opony. Kupując motocykl używany sprawdź ten parametr. Jeśli opona będzie miała więcej niż 5 lat masz poważny argument, żeby zbić cenę motocykla o kilkaset a nawet tysiąc złotych. Opony starsze niż 5 lat są do wymiany. Najpierw znajdź na oponie symbol DOT (Department Of Transportation) a następnie szukaj czterocyfrowego numeru w owalnym obramowaniu. W naszym przypadku są to cyfry DOT N6X21CB1R 1614. Te ostatnie cztery cyfry zdradzają datę produkcji opony, tu 16 tydzień roku 2014. Widoczny ciąg znaków za symbolem DOT nas nie interesuje, to dane ważne dla producenta.
opona motocyklowa 10

Na oponie znajdziemy także oznaczenie w postaci strzałki oznaczającej kierunek toczenia ważny podczas zmiany ogumienia oraz znacznik TWI w postaci trójkąta wskazujący na punkt zużycia bieżnika. Choć prawo pozwala na jazdę z bieżnikiem o głębokości minimalnej 1.6 mm to wielu producentów zaleca wymianę opon wcześniej. Z pewnością bieżnik opony terenowej lub pół terenowej nawet o wysokości dwa razy większej niż dopuszczana przez prawo nie spełnia już swojej roli.
opona motocyklowa 11

Inny ważny dla nas wskaźnik to informacja, czy opony w naszym motocyklu są dętkowe (TUBE) czy też możemy używać opon bezdętkowych (TUBELESS). To zależy już wyłącznie od rodzaju felg jakie ma nasz motocykl. Informacja o rodzaju wymaganych opon często znajduje się wytłoczona na samych felgach. W prezentowanym przykładzie widoczny jest także symbol DOT z którego możemy wyczytać także rok produkcji felgi. (Fot 6). Nowocześniejsze, łatwiejsze w obsłudze i dające się naprawić w podróży bez zdejmowania koła są opony bezdętkowe i te dominują dziś na rynku nawet w motocyklach turystycznych o kołach szprychowanych.  Musisz wiedzieć, że szprychy nie służą tylko ozdobie, ale spłniają funkcję dodatkowej amortyzacji. Stąd ich obecność w dużych turystycznych enduro jak Suzuki V-Strom 650 XT czy BMW GS 1200, gdzie zastosowano opony bezdętkowe. W motocyklach wyczynowych o kołach o dużej średnicy 21 i 18 cali standardowo stosuje się dętkowe opony diagonalne. Kola o tej średnicy pracują w dużym zakresie naprężeń i bez zastosowania dętki opona traciłaby ciśnienie na styku z felgą.

Konserwacja opon

Opony najczęściej przechowujemy założone na motocykl. Czy jest to dłuższy postój motocykla na parkingu w sezonie czy kilkumiesięczne zimowanie powinniśmy stosować się do poniższych zasad. Po pierwsze ciśnienie – zawsze dbaj o to żeby było właściwe, szczególnie przed jazdą. Zbyt niskie ciśnienie sprawi, że motocyklem nie da się precyzyjnie sterować, w łukach będzie on „pływał” lub się ślizgał. Na bokach opony używanej ze zbyt niskim ciśnieniem pojawią się spękania i pomarszczenia, bieżnik może popękać i zużywał się będzie nierównomiernie. Zwiększenie zużycia paliwa to najmniejszy koszt jaki możesz ponieść jeżdżąc na nieodpowiednio napompowanych oponach. Zimą staraj się motocykl przechowywać w miejscu suchym, bez dostępu do światła, gdyż promieniowanie emitowane przez Słońce jest zabójcze dla opon. To samo dotyczy parkowania podczas normalnego użytkowania-jeśli to możliwe parkuj w cieniu, na nawierzchni wolnej od zabrudzeń związkami będącymi pochodnymi ropy czy związków organicznych. Jeśli masz stopkę centralną ustaw na niej maszynę, co odciąży opony zapobiegając deformacji ich profilu i wpłynie pozytywnie na zawieszenie. Jeśli nie masz stopki centralnej przynajmniej raz w miesiącu przesuń motocykl, aby zmienić najbardziej obciążony fragment ogumienia i sprawdź przy tej okazji ciśnienie. Zmieniając opony na nowe u wulkanizatora koniecznie domagaj się wyważenia koła przez naklejenie ołowianych ciężarków w razie potrzeby. Jeśli w podróży przebijesz oponę i naprawisz ją lateksem w sprayu lub gumowym kołkiem, po powrocie do domu wymień ją na nową. Spray niszczy warstwę butylu w oponie a ponadto, podobnie jak kołek naprawczy,  sprawi że opona nie będzie już wyważona. Tak naprawione koło wpada w wibracje, co jest niebezpieczne oraz prowadzi do szybszego uszkodzenia łożysk. Od stanu w jakim znajduje się fragment gumy, przez który twój motocykl komunikuje się z podłożem zależy twoje bezpieczeństwo na drodze.

Jak zbudowane są opony, czym różnią się opony diagonalne od radialnych przeczytasz klikając TUTAJ.

Tomek Dąbrowski
Artykuł ukazał się także w miesięczniku Młody Technik